Scenariusz zajęć terapeutycznych w grupie przedszkolnej

Opracowała: mgr Emilia Sorko
Zespół Szkół nr 15 przy UDSK w BIAŁYMSTOKU

GRUPA 6 - latki
Czas: 45 min

Temat: Niegrzeczny niedźwiadek – zabawy przeciw agresji.

CELE OGÓLNE:
• Kształtowanie umiejętności obrony swoich praw bez agresji,
• Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach
• Budowanie poczucia własnej wartości, wyzwalanie pozytywnych uczuć.

CELE SZCZEGÓŁOWE:
• podaje wyjaśnienie terminu „agresja”, 
• uzasadni w jaki sposób należy się zachować jeśli ktoś stosuje przemoc,
• nawiązuje serdeczny kontakt z innymi dziećmi.

Metody:
• czynne: metoda zadań stawianych dziecku, 
• percepcyjne: obserwacja i pokazu,
• słowne: bajka terapeutyczna, rozmowa, objaśnienia.

Metody aktywizujące:
• metoda integracyjna

Formy: zespołowa, indywidualna

Materiały i środki dydaktyczne: małe karteczki, flamastry, arkusze papieru A 3, magnetofon, piłka, plastikowa butelka, bajka Cornelii Nitsch pt.: „Opowieść o Timie, który wszystkich wprawiał w przerażenie” .

Przebieg zajęć:

I Wstęp
1. Uśmiech radosny - zabawa integracyjna na podstawie Kinezjologii Radosnej

„Uśmiech radosny do Ciebie ślę,
Jeśli mnie widzisz uśmiechnij się”.

Dzieci stoją w kole, powtarzają rymowankę i podają między sobą piłkę. Gdy skończy się wierszyk, osoba u której zatrzyma się piłka rzuca ją do drugiej mówiąc np. Kasia do Ani. Następnie Ania trzyma piłkę, powtarza rymowankę razem z innymi dziećmi, a gdy wierszyk się skończy, rzuca ją dalej do wybranej osoby.

2. Krok po kroku – zabawa integracyjna

Uczestnicy stoją w kole, na środku leży kartka określająca środek koła. Nauczyciel zaprasza do środka osoby które np. mają niebieskie oczy, są dziś wesołe, mają dziś zły humor, mają młodszego brata itd. Jeśli opis pasuje do danego dziecka, wówczas robi ono jeden krok do środka koła, kto pierwszy stanie na kartce, ten wygrywa zabawę.

II Rozwinięcie
3. Dokończ zdanie – zabawa słowna
Na kolorowych kartkach, w ozdobnym pudełku, znajdują się niedokończone zdania np.:
• Gdy kolega mnie uderzy, wtedy czuję …
• Nie lubię, kiedy ktoś mnie bije, bo…
• Gdy ktoś mnie przezywa, wtedy mam ochotę …
• Lubię, gdy inni …
• Nie lubię gdy inni …
• Jest mi smutno gdy …
Zadanie polega na dokończeniu wylosowanych na kartkach zdań.

4. Symbole agresji
Dzieci siedzą przy stole. Przed każdym z nich leży duża kartka papieru i mazak. Każdy maluje jak przeżywa gniew, do czego można go porównać, potem rysunki omawiają chętne dzieci, a nauczyciel na końcu dopowiada o różnych sposobach przeżywania gniewu.


5. Niegrzeczny niedźwiadek – bajka terapeutyczna
Nauczyciel czyta bajkę Cornelii Nitsch pt.: „Opowieść o Timie, który wszystkich wprawiał w przerażenie” z książki „Bajki pomagają dzieciom. Opowieści, które uzdrawiają, pocieszają i dodają odwagi.” 
Nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat agresji.
• Co to znaczy, że ktoś zachowuje się agresywnie?
• Czy spotkaliście się z przemocą ze strony kolegów?
• Jak się wtedy czuliście i co zrobiliście?
• Dlaczego ludzie używają przemocy? (boją się, chcą zwrócić na siebie uwagę, bo ktoś bije ich w domu …)

III Zakończenie
6. Dziwne kroki – zabawa ruchowa przy muzyce
Dzieci poruszają się po sali zgodnie do podanego polecenia przez nauczycielkę:
- chodzimy bardzo wesoło, 
- chodzimy tak, jakbyśmy byli bardzo smutni, 
- idziemy z ciężkim workiem na plecach, 
- idziemy przeskakując z kamienia na kamień, 
- idziemy tak, jak lubimy chodzić.
Na pauzę w muzyce dzieci podchodzą do osoby najbliżej stojącej i mówią jej komplement.

7. Na zakończenie nauczyciel podsumowuje zajęcia (o czym mówiliśmy, co należy z nich zapamiętać). Ewaluacja – dzieci wspinają się na palcach i podnoszą ręce wysoko do góry jeśli zajęcia się im podobały, jeśli się nie podobały – przykucają, kładą dłonie na podłodze. 

Opracowanie: Elżbieta Sternicka, Zespół Szkół nr 3 w Białymstoku 

Temat: Czy złość piękności szkodzi - jak walczyć ze złością?

Cel główny: eliminowanie destruktywnych sposobów wyrażania złości, uczenie się konstruktywnych

Cele szczegółowe: uczeń:
- podaje sposoby kontrolowania złości,
- wyjaśnia ,że ma prawo do złości, ale musi umieć ją kontrolować,
- dostrzega niewłaściwe zachowanie u siebie i innych,
- koryguje swoje niewłaściwe zachowanie,

Materiały: duży arkusz szarego papieru, karteczki samoprzylepne, mazaki, tablica szkolna kreda, , załącznik nr 1- „ Kroki pomagające w opanowaniu złości”.

Metoda: pogadanka, dyskusja, drama, burza mózgów.

Czas trwania: 45 min.
Kl. I gimnazjum

PRZEBIEG ZAJĘĆ

WSTĘP
1. Miniwykład nauczyciela
Każdy w swoim życiu złościł się nie raz. Emocje takie jak radość, smutek czy złość to nieodłączna część naszego życia i jakbyśmy się nie starali nie da się tego wyeliminować. Nawet najbardziej opanowanych i bezkonfliktowych ludzi da się wyprowadzić z równowagi. Faktem jest też, że niektórzy wpadają w złoć częściej niż inni. Łatwo ich wyprowadzić z równowagi i trudno uspokoić. Ale czy złość szkodzi?
Złość tak jak każda inna emocja w naszym życiu jest potrzebna. Póki żyjemy musimy odczuwać wszystkie emocje ponieważ one nas informują i ostrzegają. Jednak jak wszystko w życiu, także i tu są pewne granice.

ROZWINIĘCIE

I. Ćwiczenie 1- Gdzie mieszka złość?
1.Wyjaśnienie ćwiczenia przez nauczyciela.
Zastanówcie się proszę, w której części ciała odczuwacie złość. Co wtedy czujecie? Swoje odpowiedzi zapiszcie na samoprzylepnych karteczkach.
a. Każdy z uczniów zapisuje na samoprzylepnej karteczce objawy złości i część ciała w której najbardziej ją odczuwa.
b. Po zakończeniu ćwiczenia po kolei uczniowie przyklejają swoje kartki wewnątrz narysowanej na szarym papierze naturalnej wielkości figury ludzkiej, lokalizując je zgodnie z tym co napisali- (np. drżenie rąk- karteczka przyklejona w okolicy dłoni, zaczerwienienie twarzy, zaciskanie pieści itp.)
2. Omówienie- Analiza powstałej pracy.
Zwrócenie uwagi na największą ilość karteczek skupionych w obrębie danej części ciała- zauważenie pozostałych

II. Miniwykład . c.d
Skoro już wiemy gdzie kumuluje się złość, wsłuchując się w siebie możemy ją szybko zauważyć-, wyłapując w sygnały jakie daje nam nasze ciało, ponieważ te pierwsze to sygnały ostrzegawcze.
Ćwiczenie 2. Granie ról
Ćwiczenie polegające na przetrenowaniu właściwych społecznych zachowań.
1. Na początku przedstawiam uczniom kroki pomagające w opanowaniu złości. Odczytuję je.
a. Wstrzymaj się na chwilę i zastanów się, dlaczego chcesz wybuchnąć?.
b. Zastanów się, czego chcesz na dłuższą metę (jaki będzie rezultat długoterminowy?)
c. Pomyśl o innych sposobach radzenia sobie w tej sytuacji oprócz walki (możesz negocjować, bronić swoich praw, prosić o pomoc, uspokajać drugą osobę).
d. Wybierz najlepszy sposób poradzenia sobie w tej sytuacji i zastosuj go.
Uczniowie mają wypisane kroki postępowania na kartkach oraz na tablicy powieszonej na ścianie - chodzi tu o maksymalne ułatwienie przyswajania materiału.
2. Następnie uczniowie - aktorzy, kolejno ćwiczą wypisane na tablicy kroki postępowania ( od a do d), w odniesieniu do podanych przez nauczyciela sytuacjach powodujących potencjalne wybuchy złości.
Po prawidłowym wykonaniu zadania uczniowie otrzymują pochwały. Jeśli w drami zabraknie któregoś z kroków wspólnie z uczniami modeluję go.
(W dramie biorą udział chętni uczniowie, lub wyznaczeni przez nauczyciela)

Sytuacje:
1. Kolega wbrew twojej woli zabiera Ci coś co należy do Ciebie.
2. Idąc korytarzem zostajesz mocno popchnięty przez kogoś.
3. Ktoś niesłusznie oskarża Cię o zepsucie jego rzeczy
4.Nie zgadzasz się opinią koleżanki , której podoba się muzyka której Ty nie znosisz
5.Ktoś oddaje Ci zepsuty aparat , który od Ciebie pożyczył

III. Cwiczenie 3
„Gaszenie pożaru złości”( zasady kontrolowana złości) - burza mózgów

1. Miniwykład nauczyciela:
Wierzę, że każdy z was ma własny sposób na gaszenie pożaru złości. Chciałabym, abyśmy stworzyli sobie listę alternatyw na kontrolowanie jej wybuchów. Lista ta będzie stanowić dla nas podręczną „ściągę” ponieważ zawiśnie na ścinanie w naszej klasie i w każdej chwili, gdy poczujecie taką potrzebę będziecie mogli z niej korzystać. Dla zachęty na początku listy umieściłam swoje sposoby na wyciszenie. Oto one ( odczytuję wszystkie pozycje)
- głębokie oddychanie,
- liczenie od tyłu,
- wyobrażanie sobie jakiejś spokojnej sytuacji,
- wyobrażanie sobie odległych konsekwencji zachowań
- wyobrażanie sobie osoby która nas złości w śmiesznym stroju

Jakie są wasze propozycje?
Uwagi : Lista wykonana jest na dużym arkuszu szarego papieru. W trakcie burzy mózgów zadaję pytania pomocnicze. Tak by na liści pojawiły się :
- Pozytywny wysiłek fizyczny,
- techniki relaksacyjne.
- Wystudzenie, zdystansowanie się- tj. danie sobie czasu, aby silne emocje minęły, co pomoże uniknąć przemocy.

IV. ZAKOŃCZENIE
Postawienie uczniom pytania z tematu lekcji- Czy złość piękności szkodzi ? Jakie macie wnioski i refleksje (dyskusja nauczyciela i uczniów)

Scenariusz zajęć indywidualnych z psychologiem

Opracowanie: Agnieszka Mudrewicz, ZS im. Ks. J. Popiełuszki w Juchnowcu Górnym 

Temat: „Gąska Balbinka – słuchanie opowiadania na podstawie historyjki obrazkowej. Rozwijanie umiejętności społecznych i wzmacnianie samooceny.

Miejsce: Przedszkole 
Uczestnik: dziewczynka l.6
Forma zajęć: praca indywidualna, podążanie za dzieckiem
Środki dydaktyczne: książka z historyjkami obrazkowymi, piłka, gra planszowa.

Cel główny:
- rozwijanie umiejętności społecznych,
- wzmacnianie samooceny,
- rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowej (motoryki dużej i małej) oraz poczucia stronności.

Cele zajęć szczegółowe:
- lepsza praca (zintegrowana )obu półkul mózgowych – dziecko umie wykonać ćwiczenia naprzemienne,
- efektywniejsze radzenie sobie z uczuciami (elementy wyrażania swoich uczuć, proszenia o pomoc, radzenia sobie ze strachem) – dziewczynka umie zidentyfikować poczucie strachu poprzez oznaki z ciała i poprosić o pomoc bliską osobę, wie, jak entuzjastycznie wyrażać radość z zabawy,
- dziecko umie dostrzec konsekwencje wyrażania emocji i proszenia o pomoc,
- dziecko umie relaksować się przez oddychanie brzuszkiem.

Przebieg zajęć:
1. Wstęp – wprowadzenie do zajęć.
Gimnastyka naprzemienna – przekraczanie linii środkowej ciała, rysowanie ósemek w powietrzu rękoma i nogami, gimnastyka naprzemienna z piłką (dziecko wykonuje ćwiczenia prezentowane przez psychologa).
2. Gra „Finders” – entuzjastyczne wyrażanie emocji radości, wzmacnianie samooceny dziecka przez wygraną (wspólna gra z ustaleniem zasad).
3. Część zasadnicza – bajka „Gąska Balbinka’.
- zapoznanie z książką (manipulacja dziecka, oglądanie, wybranie historyjki obrazkowej do swobodnej wypowiedzi),
- opowiadanie dziecka o wybranej przez psychologa historyjce obrazkowej („Radzenie sobie ze strachem”). Rozwijanie umiejętności zwracania się o pomoc i mówienia o swoich uczuciach.
4. Zakończenie – zamknięcie zajęć – ćwiczenia oddychania brzuszkiem w siadzie skrzyżnym (dziecko wykonuje ćwiczenia prezentowane przez psychologa).

Scenariusz zajęć do dyspozycji wychowawcy w klasie IV (45 min.)

Opracowanie: Aneta Polak – Karpowicz , SP nr 43 w Białymstoku 

Temat: Jeśli zdrowo żyć pragniemy, zastanówmy się, co jemy !

Cel główny:
- dbanie o własne zdrowie – zdrowe odżywianie

Cele szczegółowe:
- dbanie o estetykę stołu i kulturalne zachowanie podczas posiłku
- przygotowanie jadłospisu na jeden dzień
- stosowanie zasad zdrowego odżywiania
- rozróżnianie produktów zdrowych i szkodliwych dla zdrowia
- zgodna współpraca w grupie

Metody: heureza, drama, burza mózgów, metoda ćwiczeń praktycznych

Formy: indywidualna, zbiorowa, grupowa

Wstęp
I. Powitanie uczniów.
II. Sprawy porządkowe ( sprawdzenie listy obecności).
III. Zapisanie przez uczniów skojarzeń związanych ze słowem „zdrowie” (burza mózgów)

ZDROWIE
IV. Podanie tematu lekcji, zapoznanie z celami zajęć.

Rozwinięcie

I . Występ teatrzyku klasowego - krótkie inscenizacje na podstawie utworów Jana Brzechwy („Pomidor”, „Na straganie”, „Arbuz” )
• Krótka dyskusja na temat zdrowego odżywiania- analiza piramidy zdrowia

II. Tworzenie jadłospisu z uwzględnieniem jego walorów zdrowotnych.
• Podział dzieci na pięć grup. Każda grupa otrzymuje kolorowe gazety
z rysunkami różnych produktów spożywczych. Zadaniem grup jest sporządzenie jadłospisu na jeden posiłek : I śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja.
• Wybrane produkty dzieci wycinają i naklejają na papierowe talerze. Mogą dorysować produkty, które nie zostały ujęte w ulotkach (gazetkach). Po wykonaniu ćwiczenia przedstawiciel grupy prezentuje jadłospis na dany posiłek. Następnie jadłospisy zostają umieszczone w sali (na gazetce ściennej)

III. Praca w grupach
• I grupa – przygotowuje reklamę zdrowego produktu
• II grupa – układa piosenkę nt. zdrowego stylu życia
• III grupa - proponuje smaczne i zdrowe produkty, które można zjeść na drugie śniadanie zamiast hot-doga ( przygotowuje plakat )
• IV grupa – przebiera się za warzywa i owoce oraz przygotowuje pokaz mody

IV. Prezentacje grup na forum klasy - podsumowanie i ocena wystąpień

V. Przygotowanie soku ze świeżych owoców (uczniowie przygotowali różne owoce, nauczyciel przyniósł sokowirówkę)
• Higiena przyrządzania i spożywania posiłków
- umycie rąk i owoców,
- przygotowanie czystych szklanek,
- obieranie i krojenie owoców,
- wyciskanie soku przy pomocy sokowirówki
- uporządkowanie miejsca pracy,
- degustacja soków owocowych

Zakończenie

I. Uczniowie wypisują na kolorowych kartkach nazwy zdrowych
i szkodliwych produktów, a następnie podchodzą do tablicy ( na tablicy narysowany jest kosz i walizka) i umieszczają je w odpowiednim miejscu ( do walizki pakują smaczne i zdrowe produkty; do kosza „wrzucają” szkodliwe dla zdrowia produkty)

II . Uczniowie kończą zdania:

• Jedz owoce i warzywa …
• Chude mięso, drób i ryba …
• Mleko, jogurt i maślanka …
• Jedz surówki i sałatki …
• Sok warzywny, owocowy …