Opracowanie:
Elżbieta Łantowska
Szkoła Podstawowa i Gimnazjum przy Salezjańskim Ośrodku Wychowawczym w Różanymstoku
SCENARIUSZ ZAJĘĆ – godzina wychowawcza – klasa VI
1. Temat lekcji: Złość, gniew, wściekłość... Jak sobie radzę z nieprzyjemnymi emocjami?
2. Czas trwania: 45 minut
3. Cel główny:
- uświadomienie uczniom, że „złe” emocje to nic nadzwyczajnego i że można sobie z nimi radzić i na nie wpływać, a także je zminimalizować
Cele szczegółowe: Uczeń:
- określi własne uczucia oraz innego człowieka
- rozwinie umiejętność kulturalnego wyrażania własnych uczuć oraz panowania nad negatywnymi emocjami
- wykorzysta zdobytą wiedzę w praktyce
4. Metody: mini – wykład, dyskusja, scenki rodzajowe, zajęć praktycznych
5. Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa
6. Środki dydaktyczne: lista uczuć, kredki, kartki papieru
7. Przebieg lekcji:
Wstęp: mini – wykład; wyjaśnienie pojęć złość, gniew, wściekłość – zapisanie definicji i listy negatywnych uczuć na tablicy
Rozwinięcie:
Po czym poznajemy, że zaczynamy się złościć? Jak my okazujemy te negatywne emocje? Dyskusja i omówienie naszych zachowań.
Emocjonalne sytuacje są czymś powszednim i można nauczyć się zmieniania nieprzyjemnych odczuć.
Ćwiczenie: uczeń ma sobie przypomnieć takie sytuacje, kiedy ktoś zepsuł mu nastrój, zezłościł go. Odpowiedzi na to pytanie będą pierwszym krokiem w kierunku poznania źródeł własnych emocji.
Uczniowie dzielą się ze sobą nawzajem swoimi reakcjami na przykre sytuacje. Nauczyciel zachęca uczniów do wymienienia konkretnych czynności i myśli, które pomagają im przezwyciężyć złe samopoczucie i nie dopuścić do agresywnych zachowań. (Proponuję, by nauczyciel również podał przykłady konkretnych sytuacji wywołujących u niego złość, gniew, wściekłość oraz wymienił sposoby, jak sobie z nimi radzi.)
Ćwiczenie: Nauczyciel proponuje uczniom, by przez 2 minuty ćwiczyć oddechy, a potem pyta o myśli i odczucia, jakie tym oddechom towarzyszyły. Ćwiczenia oddechowe, koncentracja na oddechu – zamiast na „czarnych” myślach.
W drugiej połowie tego ćwiczenia uczeń ma „zajrzeć do siebie” i sprawdzić, czy wie, że sam potrafi wpływać na nastrój swoich kolegów lub bliskich.
Uczniowie otrzymują na karteczkach konkretne historyjki, a następnie odgrywają scenki:
- piórnik Krzyśka, leżący na ławce został schowany przez kolegów
- koledzy wulgarnie mówią o Karolu
- koleżanki nie chcą zaakceptować Małgosi, która samotnie spędza przerwy
Nauczyciel zachęca do wczucia się w sytuację Krzyśka, Karola i Małgosi. Każda z grup prezentuje historyjkę na temat ......... oraz to, jak zdołali poradzić sobie z jakimś kłopotem i relacjonują, jak tego dokonali.
Nauczyciel uświadamia uczniom, że istnieje mnóstwo okoliczności, które wywołują w nich i złe emocje. Częstą tendencją jest poddawanie się mrocznym myślom i przykrym emocjom. Nauczyciel zwraca uwagę, że można inaczej.
Ćwiczenie: „Kłótnia”
Uczniowie mogą praktycznie przećwiczyć dwa sposoby radzenia sobie ze złością: rozkręcający spiralę złości i tonujący, nastawiony na wyjście z tej spirali. Niech sami ocenią, który im bardziej odpowiada.
Propozycje tematu kłótni:
- oglądany w TV mecz: czy bramki były zasłużone, czy bramkarz był dobry, czy „spalony” podyktowano słusznie?
- gry komputerowe: które są najlepsze i dlaczego?
Zakończenie:
Emocjonalny portret ucznia:
Emocje i uczucia zabarwiają wnętrze każdego człowieka i stają się szkiełkiem, przez które patrzy na świat. Posłużenie kolorami w rozmowie o emocjach przybliża dzieciom pojmowanie znaczenia emocji i uczuć, a namalowanie swego emocjonalnego portretu da im do myślenia. Nauczyciel zaś zyskuje wiedzę o kolorach swoich uczniów.