Scenariusz zajęć dla klasy III gimnazjum
Temat: Ochrona środowiska – mój obowiązek wobec przyszłości.
Scenariusz opracowany przez Annę Kierzkowską
Publiczne Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II w Jedwabnem

Klasa: III gimnazjum
Czas: 45 min.
Cel ogólny:          
-    wzbudzenie w uczniach poczucia odpowiedzialności za stan środowiska w którym żyją
-    uświadomienie uczniom siły jednostki w działaniu na rzecz ogółu

Cele szczegółowe:
-    uczeń wymienia konkretne przykłady działań na rzecz ochrony środowiska
-    uczeń wyjaśnia zależność pomiędzy działaniem jednostki a globalnym stanem środowiska
-    uczeń wyjaśnia zależność pomiędzy działaniem „tu i teraz”, a stanem środowiska w przyszłości
-    uczeń uzasadnia konieczność dbałości o środowisko przez każdego człowieka indywidualnie
-   uczeń opowiada, jakie działania podejmował do tej pory w dziedzinie środowiska, a co ma zamiar zmienić w przyszłości, aby chronić je jeszcze skuteczniej.
Metody i formy pracy:
-    praca w grupach,
-    burza mózgów,
-    praca indywidualna,
-    elementy wykładu.
Materiały i środki dydaktyczne:    
-    arkusze szarego papieru dużego formatu
-    pisaki
-    tabliczki „Potrzebuję pomocy”, „Praca skończona”.

Tok lekcji:
1.Wstęp:
Uczniowie wchodzą do sali, w której na ławkach i podłodze zostały wcześniej rozrzucone papierki. Zajmują miejsca w swoich ławkach.
Nauczyciel prosi uczniów o to, by nie wychodząc z ławek zebrali śmieci, do których dadzą radę dosięgnąć. Po posprzątaniu otoczenia, nauczyciel rozpoczyna mini wykład.
Na dzisiejszej lekcji porozmawiamy o ochronie środowiska w którym żyjemy oraz o tym, co każdy z nas może zrobić, by zadbać o swoje najbliższe otoczenie.
Po wejściu do sali każdy z was posprzątał maleńki obszar klasy, a natychmiast zrobiło się w niej czysto. Na tym przykładzie możecie zaobserwować, jak suma drobnych prac daje wielki efekt, a tym samym, jak bardzo wiele zależy od pracy każdego człowieka na rzecz środowiska. Jeśli każdy człowiek, w tym każdy z was indywidualnie, zadba o teren wokół siebie, swojego domu, swojego podwórka, świat wokół nas będzie czystszy i piękniejszy.
Dbając o przyrodę, dbamy tak naprawdę o siebie. Dbając o czyste rzeki, jeziora, morza, oceany, dbając o czyste powietrze, gleby, dbamy o siebie. Przyroda odwzajemnia się wtedy nam ze zwielokrotnioną siłą. Dba o nas. Zadba też o kolejne pokolenia ludzi, którym my dzisiaj swoim działaniem możemy ofiarować czyste środowisko w przyszłości.
Chciałabym, abyście na dzisiejszej lekcji zastanowili się, co każdy z was może zrobić, aby skutecznie zadbać o środowisko.

2. Rozwinięcie (praca w grupach i omówienie zagadnień  przez liderów grup):
Nauczyciel dzieli klasę na 5 grup w sposób losowy, a następnie rozdaje uczniom mazaki oraz 5 plansz z zapisanymi nagłówkami:
- „Aby zadbać o środowisko dla siebie i przyszłych pokoleń, my ………………….., nie powinniśmy używać:”;
- „Aby zadbać o środowisko dla siebie i przyszłych pokoleń, my ………………….., powinniśmy oszczędzać energię przez:”;
- „Aby zadbać o środowisko dla siebie i przyszłych pokoleń, my ………………….., powinniśmy zmniejszać ilość odpadów przez:”;
- „Aby zadbać o środowisko dla siebie i przyszłych pokoleń, my ………………….., powinniśmy oszczędzać wodę przez:”;
- „Aby zadbać o środowisko dla siebie i przyszłych pokoleń, my ………………….., powinniśmy zmniejszać zanieczyszczenie wody przez:”;


Uczniowie mają uzupełnić nagłówek swoimi imionami, a następnie wynotować jak najwięcej pomysłów na to, w jaki sposób mogą chronić środowisko.
Każda z grup dostaje także plakietki: „Potrzebuję pomocy” i „Praca skończona”, których używają w czasie pracy w grupach do wezwania nauczyciela lub poinformowaniu o wykonaniu zadania.
Na wykonanie zadania uczniowie mają 10 minut. Po upływie tego czasu wybrani przez nich liderzy prezentują wyniki pracy. Podczas prezentacji następuje zespołowe uzupełnienie prac o brakujące pomysły (jeśli zaistnieje potrzeba, nauczyciel naprowadza uczniów).
Przykładowe odpowiedzi:
Nie powinno się używać:
Aerozoli zawierających freony.
Opakowań, pojemników wytworzonych z plastiku (np. różnego typu tacki na jedzenie).
Oszczędzać energię przez:
Włączanie ogrzewania dopiero wtedy, gdy temperatura  rzeczywiście jest niska.
Wyłączanie oświetlenia w pomieszczeniu zawsze gdy z niego wychodzimy.
Segregacja śmieci nadających się do recyklingu.
Zmniejszanie ilości i segregacja odpadów:
Oszczędzać papier, zbierać makulaturę do specjalnie wyznaczonych kontenerów.
Używać butelek zwrotnych, a zbędne szkło wyrzucać do specjalnie wyznaczonych do tego kontenerów.
Na zakupy zabierać ze sobą torby ekologiczne, aby nie trzeba było przynosić torby plastikowej ze sklepu.
Nie wyrzucać zużytych baterii do kosza, a jedynie do specjalnie wyznaczonych do tego celu pojemników.
Przeterminowane leki przekazywać do specjalnych punktów zbiórki.
Oszczędność wody:
Korzystać z prysznica zamiast kąpieli w wannie.
W spłuczce toalety założyć zawór ograniczający.
Oszczędzać wodę zmywając naczynia.
Używać urządzeń  oszczędzających wodę (pralki, zmywarki do naczyń).
Zmniejszanie zanieczyszczeń wody:
Nie należy wylewać substancji toksycznych (w tym np. leków) do kanalizacji.
Dopilnować, aby podczas mycia samochodu resztki olejów i benzyna nie przedostawały się do kanalizacji.
Używać środków czyszczących nieszkodliwych dla środowiska (czytać  etykiety na tego typu produktach).

Po zakończeniu prezentacji nauczyciel pyta wybranych uczniów, które z zaprezentowanych działań podejmowali do tej pory, a co mają zamiar zrobić w przyszłości, by dbać o środowisko.
3. Zakończenie:
Nauczyciel prezentuje kilka sentencji nawiązujących do tematu, skłaniających do refleksji.
„Najbardziej palącym współczesnym problemem w dziedzinie ochrony przyrody jest obrona naszego gatunku przed nim samym.” Dorst
„Główna odpowiedzialność za ocalenie w całości zwierzęcego świata dla jutra, jest złożona na barki tych, którzy żyją dziś.” D. Adamson
„Skarby przyrody to takie unikaty jak na przykład obrazy Rafaela. Zniszczyć je łatwo, ale odtworzyć? Nie ma możliwości.” I. Borodin