Autor: Aneta Adamczuk

nauczyciel biologii

X Liceum Ogólnokształcące im. Wisławy Szymborskiej w Białymstoku

Obserwacja tkanki przewodzącej wodę w roślinie oraz procesu gutacji

Instrukcja dla ucznia do samodzielnego przeprowadzenia obserwacji oraz wykonania sprawozdania

Treści nauczania - wymagania:

Gospodarka wodna roślin. Uczeń:

1) wyjaśnia mechanizmy pobierania oraz transportu wody i soli mineralnych;

2) planuje i przeprowadza obserwację pozwalającą na identyfikację tkanki przewodzącej wodę w roślinie;

3) wykazuje związek zmian potencjału osmotycznego i potencjału wody z otwieraniem i zamykaniem szparek;

4) wykazuje wpływ czynników zewnętrznych (temperatura, światło, wilgotność, ruchy powietrza) na bilans wodny roślin; planuje i przeprowadza doświadczenie określające wpływ czynników zewnętrznych na intensywność transpiracji.

Rozwijanie myślenia naukowego; doskonalenie umiejętności planowania i przeprowadzania obserwacji i doświadczeń oraz wnioskowania w oparciu o wyniki badań. Uczeń:

1) określa problem badawczy, formułuje hipotezy, planuje i przeprowadza oraz dokumentuje obserwacje i proste doświadczenia biologiczne;

2) ocenia poprawność zastosowanych procedur badawczych oraz formułuje wnioski.

Wstęp:

            Zapisy podstawy programowej dotyczące nauczania biologii skupiają się na umiejętnościach rozumienia praw biologicznych i wyjaśniania związków przyczynowo - skutkowych, dostrzegania znaczenia współzależności oraz całościowego postrzegania procesów i zjawisk, czy rozwiązywania problemów, również w sposób naukowy. Podstawa programowa zakłada, że nauczanie-uczenie się biologii powinno przygotować ucznia do wykorzystywania wiedzy w praktyce, przewidywania nowych sytuacji oraz tworzenia nieschematycznych rozwiązań. Istotną rolę w tym procesie powinno odgrywać nauczanie oparte na pytaniach, uwzględniające konteksty związane z codziennym życiem, środowiskiem i społeczeństwem, oraz nauczanie projektowe, z użyciem metody naukowej. Ważne jest kształtowanie kompetencji z zakresu rozumowania naukowego, takich jak formułowanie pytań i wniosków opartych na analizie danych ilościowych i jakościowych, krytyczną analizę i ocenę podejmowanych działań, kształcenie umiejętności praktycznych związanych z obserwacjami, doświadczeniami czy zajęciami terenowymi oraz umiejętności prezentowania wyników i sposobów rozwiązywania problemów. W wymaganiach szczegółowych znalazły się treści dotyczące planowania konkretnych doświadczeń i obserwacji. Część z nich może stanowić element pracy własnej uczniów, realizowanej poprzez właściwe zaplanowanie, przeprowadzenie oraz opracowanie i weryfikację wyników doświadczeń czy obserwacji, w warunkach domowych. Istotne jest także wdrażanie uczniów do oceny poprawności zastosowanych procedur badawczych, dokonanie analizy błędów i wątpliwości w celu sformułowania spójnych wniosków, które będą odpowiedzią na postawione pytanie badawcze lub inspiracją do formułowania kolejnych.

            Przedstawione materiały stanowią przykład realizacji wyżej wymienionych celów stawianych w podstawie programowej nauczania biologii w zakresie rozszerzonym. Mogą być również inspiracją do wykorzystania metody naukowej w pracy własnej uczniów.

Cała publikacja do pobrania (pdf)

- Obserwacja tkanki przewodzącej wodę, obserwacja procesu gutacji.pdf - 

- Obserwacja tkanki przewodzącej wodę, procesu gutacji - instrukcja.pdf -