Biologia i przyroda

Autor: Aneta Adamczuk

nauczyciel biologii

X Liceum Ogólnokształcące im. Wisławy Szymborskiej w Białymstoku

Obserwacja tkanki przewodzącej wodę w roślinie oraz procesu gutacji

Instrukcja dla ucznia do samodzielnego przeprowadzenia obserwacji oraz wykonania sprawozdania

Treści nauczania - wymagania:

Gospodarka wodna roślin. Uczeń:

1) wyjaśnia mechanizmy pobierania oraz transportu wody i soli mineralnych;

2) planuje i przeprowadza obserwację pozwalającą na identyfikację tkanki przewodzącej wodę w roślinie;

3) wykazuje związek zmian potencjału osmotycznego i potencjału wody z otwieraniem i zamykaniem szparek;

4) wykazuje wpływ czynników zewnętrznych (temperatura, światło, wilgotność, ruchy powietrza) na bilans wodny roślin; planuje i przeprowadza doświadczenie określające wpływ czynników zewnętrznych na intensywność transpiracji.

Rozwijanie myślenia naukowego; doskonalenie umiejętności planowania i przeprowadzania obserwacji i doświadczeń oraz wnioskowania w oparciu o wyniki badań. Uczeń:

1) określa problem badawczy, formułuje hipotezy, planuje i przeprowadza oraz dokumentuje obserwacje i proste doświadczenia biologiczne;

2) ocenia poprawność zastosowanych procedur badawczych oraz formułuje wnioski.

Wstęp:

Zapisy podstawy programowej dotyczące nauczania biologii skupiają się na umiejętnościach rozumienia praw biologicznych i wyjaśniania związków przyczynowo - skutkowych, dostrzegania znaczenia współzależności oraz całościowego postrzegania procesów i zjawisk, czy rozwiązywania problemów, również w sposób naukowy. Podstawa programowa zakłada, że nauczanie-uczenie się biologii powinno przygotować ucznia do wykorzystywania wiedzy w praktyce, przewidywania nowych sytuacji oraz tworzenia nieschematycznych rozwiązań. Istotną rolę w tym procesie powinno odgrywać nauczanie oparte na pytaniach, uwzględniające konteksty związane z codziennym życiem, środowiskiem i społeczeństwem, oraz nauczanie projektowe, z użyciem metody naukowej. Ważne jest kształtowanie kompetencji z zakresu rozumowania naukowego, takich jak formułowanie pytań i wniosków opartych na analizie danych ilościowych i jakościowych, krytyczną analizę i ocenę podejmowanych działań, kształcenie umiejętności praktycznych związanych z obserwacjami, doświadczeniami czy zajęciami terenowymi oraz umiejętności prezentowania wyników i sposobów rozwiązywania problemów. W wymaganiach szczegółowych znalazły się treści dotyczące planowania konkretnych doświadczeń i obserwacji. Część z nich może stanowić element pracy własnej uczniów, realizowanej poprzez właściwe zaplanowanie, przeprowadzenie oraz opracowanie i weryfikację wyników doświadczeń czy obserwacji, w warunkach domowych. Istotne jest także wdrażanie uczniów do oceny poprawności zastosowanych procedur badawczych, dokonanie analizy błędów i wątpliwości w celu sformułowania spójnych wniosków, które będą odpowiedzią na postawione pytanie badawcze lub inspiracją do formułowania kolejnych.

Przedstawione materiały stanowią przykład realizacji wyżej wymienionych celów stawianych w podstawie programowej nauczania biologii w zakresie rozszerzonym. Mogą być również inspiracją do wykorzystania metody naukowej w pracy własnej uczniów.

Cała publikacja do pobrania (pdf)

- Obserwacja tkanki przewodzącej wodę, obserwacja procesu gutacji.pdf -

- Obserwacja tkanki przewodzącej wodę, procesu gutacji - instrukcja.pdf -

Anna Kendyś
Gimnazjum im. G. Chodkiewicza w Zabłudowie

SPRAWDZIAN z działów: ,,Układ pokarmowy” i ,,Układ krążenia”

Imię i nazwisko, klasa ..................................................................................

Rząd A

1. (0-2p.) Jakie substancje odżywcze składają się z aminokwasów? Podaj dwa składniki twoich codziennych posiłków, które zawierają najwięcej aminokwasów?

.................................................................................................................................

2.(0-2p.) Podaj dwa cukry proste. Nazwij dwie główne funkcje węglowodanów.

...........................................................................................................

..........................................................................................................

.........................................................................................................

3.(0-2p.) Wymień witaminy rozpuszczalne w tłuszczach.

.........................................................

4. (0-3p.) Niedobór której witaminy powoduje:

- skłonność do krwawień- .........................

–anemię i wypadanie włosów-................................

–szkorbut i spadek odporności -...........................

(...)

- CAŁA PUBLIKACJA DO POBRANIA (pdf) -

Joanna Łotko
nauczyciel biologii w Zespole Szkół Gastronomicznych w Białymstoku

Przykładowy sprawdzian z biologii , poziom ponadgimnazjalny
z zakresu krążenie krwi i odporność, z podziałem na dwa rzędy z kluczami odpowiedzi.

FRAGMENTY:

KRĄŻENIE I ODPORNOSĆ– SPRAWDZIAN I

Zad.1( 2 pkt) Poniżej podano cechy naczyń krwionośnych.

a) wyprowadzają krew z serca,
b) mają zastawki,
c) w nich zachodzi wymiana gazów i substancji odżywczych,
d) ich ściany są grube i elastyczne
e) transportują najczęściej krew natlenowaną
f) krew przepływa w nich pod małym ciśnieniem.

Wpisz 3 oznaczenia literowe odpowiadające cechom tętnic.
Tętnice- ...... ,....... , ..........

Zad.2( 1 pkt)
Spośród podanych niżej elementów układu krwionośnego wybierz te, które wchodzą w skład dużego obiegu
i uporządkuj je zgodnie z kierunkiem przepływu krwi zaczynając od komory, a kończąc na przedsionku.

A- prawy przedsionek
B- lewy przedsionek
C- aorta
D- pień płucny
E- tętnice
F- naczynia włosowate tkanek
G- żyły
H- żyły główne
I- lewa komora
J- prawa komora
Duży obieg:
.........---- .........---- .........------ ........------ ........------ .........----- ........
(komora) (przedsionek)

...

KRĄŻENIE I ODPORNOŚĆ- SPRAWDZIAN II

Zad.1( 2 pkt) Poniżej podano cechy naczyń krwionośnych.

a) są najliczniejsze i najcieńsze,
b) transportują krew do serca,
c) w nich odbywa się wymiana gazowa i substancji odżywczych,
d) najczęściej transportują krew odtlenowaną,
e) mają zastawki,
f) krew przepływa w nich pod dużym ciśnieniem.
Wpisz 3 oznaczenia literowe odpowiadające cechom żył.
żyły- ...... ,....... , ..........

Zad.2 (1 pkt) Spośród podanych niżej elementów układu krwionośnego wybierz te, które wchodzą w skład małego obiegu
i uporządkuj je zgodnie z kierunkiem przepływu krwi zaczynając od komory, a kończąc na przedsionku.

A prawy przedsionek
B lewy przedsionek
C aorta
D pień płucny
E tętnice płucne
F naczynia włosowate płuc
G żyły płucne
H żyły główne
I lewa komora
J prawa komora

Mały obieg:
........---- ........---- ........----- .........----- ........----- .........
(komora) (przedsionek)

Pobierz całość:

Sprawdzian rząd 1

Sprawdzian rząd 2

Klucz odpowiedzi rząd 1

Klucz odpowiedzi rząd 2

W materiałach wykorzystano grafiki i rysunki z następujących źródeł:

E. Pyłka- Gutowska, E. Jastrzębska " Biologia w pytaniach i odpowiedziach" - rysunek serca w zadaniu 3 ( rzad I i II )
A. Kornaś, M. Kłyś i inni " Biologia 1 i 2" Nowa Era Podręcznik dla liceum i technikum - typy naczyń włosowatych zad.4 ( I i II )
M. Kowalczyk J. Filipska " Zdaj maturę. Biologia" - schemat procesu krzepnięcia krwi zad.5 ( rząd I)
Informator maturalny z biologii od 2005r OKE Wrocław - wykres przedstawiający stężenie przeciwciał w pierwotnej i wtórnej odpowiedzi immunologicznej zad 16 ( rzad I)
E. Pyłko- Gutowska , E. Jastrzębska "Biologia 1"wydaw. MAC podręcznik dla liceum i technikum - rysunki z grupami krwi zad.6 ( rząd I i II )