W ramach Zespołu Samokształceniowego Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka działającego w Miejskim Ośrodku Doradztwa Metodycznego w dniu 11.06.2014 r. odbyły się warsztaty metodyczne pt. „Małe i duże wakacyjne podróże” – zabawy z żywiołami. Poprowadzili je nauczyciele-terapeuci w Przedszkolu Samorządowym  nr 12 „Tęczowe" w Białymstoku. W szkoleniu uczestniczyło 19 nauczycieli z różnych placówek kształcenia specjalnego, integracyjnego i ogólnokształcącego.

Celem spotkania było:

  • Zaprezentowanie zabaw z żywiołami, jako metody stymulowania zachowań i pobudzania aktywności dzieci niepełnosprawnych.
  • Rozwijanie umiejętności wszechstronnego angażowania zmysłów dziecka w percepcji rzeczywistości i komunikacji.
  • Aktywizacja psychoruchowa, uwzględniająca różny poziom sprawności.
  • Stwarzanie sytuacji wielozmysłowego doświadczania świata.

Korzyścią dla uczestników szkolenia było pozyskanie angażującego podopiecznych scenariusza zajęć, z zastosowaniem  zabawy fabularyzowanej „Małe i duże wakacyjne podróże” oraz pomysłów na  kreatywną i radosną pracę z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną i nie tylko.
Warsztaty okazały się też  świetną okazją do wymiany doświadczeń związanych z pracą z dziećmi.  Kolejną wartością tej formy doskonalenia zawodowego była refleksja nad własnym warsztatem pracy i stosowanymi
na co dzień metodami. Wszyscy uczestnicy spotkania podkreślali też, że proponowane formy aktywności i zabawy, przyczyniły się do uwolnienia wielu emocji, odreagowania napięć oraz doświadczenia niezwykłych i nieoczekiwanych wrażeń. Wspólne zajęcia wpłynęły także na bliższe poznanie i zintegrowanie grupy pedagogów - terapeutów z różnych placówek.

„Małe i duże wakacyjne podróże” – zabawy z żywiołami.

Każdy człowiek  potrzebuje komunikowania się z otaczającym go światem. Bywa jednak tak, że komunikacja ta jest zaburzona lub utrudniona. Z takimi problemami borykają się osoby niepełnosprawne.
Pracując z dziećmi upośledzonymi umysłowo, na co dzień doświadczamy niemocy i utrudnień w odbieraniu i przekazywaniu informacji drugiej osobie. Dzieci mają ogromną potrzebę porozumiewania się między sobą oraz z dorosłymi. Często bywa tak, że na skutek znacznych uszkodzeń centralnego układu nerwowego, a w konsekwencji upośledzenia umysłowego, dzieci te nie mogą w pełni wyrażać siebie. Dotyczy to przede wszystkim dzieci upośledzonych w stopniu głębszym, które oprócz deficytów intelektualnych, mają również deficyty fizyczne: porażenie mięśni, niedowłady, uszkodzenia aparatu ruchu, blokady sensoryczne.
Praca z dziećmi niepełnosprawnymi, jest dla nas swoistym wyzwaniem w poszukiwaniu sposobów porozumiewania się z nimi i jednocześnie uczenia komunikowania się z otoczeniem, na poziomie dostosowanym do ich możliwości rozwojowych.
W codziennej pracy staramy się wykorzystywać wiele metod, które ułatwiają nam i naszym wychowankom wypracowanie lepszych i bardziej efektywnych  sposobów porozumiewania się z otoczeniem. Do metod tych należą m. in.: metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne, metoda Knill`a „Dotyk i komunikacja", metoda 10 palców, elementy metody Affolter, metoda stymulacji polisensorycznej. W pracy z małymi dziećmi, szczególne znaczenie terapeutyczne ma metoda stymulacji polisensorycznej. Stwarza ona dzieciom możliwość eksperymentowania w wypracowaniu niekonwencjonalnych sposobów komunikacji między dzieckiem a nauczycielem, między dzieckiem a rodzicem. Obserwując dzieci podczas zajęć prowadzonych tą metodą zauważamy, że najsilniejszymi bodźcami pobudzającymi je do wyrażania swoich emocji, są żywioły: woda, powietrze, ziemia i ogień. Dlatego podczas zajęć wykorzystujemy tzw. „zabawy z żywiołami”. Wystarczy kilka prostych rekwizytów i nieograniczona wyobraźnia nauczyciela, by przeprowadzić wspaniałe zajęcia.

Zabawy z żywiołami mają też tą zaletę, że można je wykorzystywać zarówno w pracy indywidualnej, jak i grupowej. Miejscem zabaw może być sala, gabinet terapeutyczny, ogród przedszkolny, łąka, park. Zabawy te są bardzo lubiane przez dzieci, wyzwalają w nich ciekawość poznawczą i wiele pozytywnych emocji.
Wierzymy, że każde dziecko ma w sobie naturalną zdolność do ruchu i tańca. Odkrywamy i wzmacniamy potencjał każdego malucha poprzez taniec czterech żywiołów. Spotkanie dzieci to zawsze spotkanie wielu żywiołów. Podczas naszych zajęć uczymy dzieci jak tą różnorodną energię żywiołów wykorzystywać w sposób twórczy a nie destrukcyjny.
Lekkość powietrza, siła ziemi, szybkość i energia ognia oraz łagodność wody służą nam do poszukiwania równowagi i harmonii wewnętrznej dziecka.
W spontanicznym ruchu i zabawie z chustą animacyjną zachęcamy dzieci do kreatywności, pomysłowości i współdziałania. Rozwijamy także koordynację wzrokowo - ruchową, inteligencję emocjonalną i społeczną, a przede wszystkim dobrze się bawimy.
Woda - pobudza aktywność ruchową i wokalizacyjną dzieci, daje miłe i delikatne wrażenia dotykowe. Woda łatwo poddaje się aktywności dziecka: można nią pluskać, wprawiać w ruch, przelewać, słuchać odgłosów, doświadczać jej wilgotności i temperatury.
Wykorzystanie wody do pobudzania aktywności dzieci niepełnosprawnych odbywa się poprzez:

  • zanurzanie dłoni i nóg dziecka w pojemniku z wodą (miska, basen rehabilitacyjny itp.),
  • przelewanie wody do różnych pojemników i naczyń,
  • spryskiwanie dzieci wodą,
  • przelewanie wody z rączki do rączki,
  • dotykanie twarzy dziecka jego mokrymi rączkami,
  • chlapanie,
  • demonstrowanie pary i lodu np: dotykanie lodem różnych części ciała dziecka, wodzenie palcem po zaparowanej szybie itp.

W zabawach z wodą, można używać pływających zabawek, które falują pod wpływem ruchów dziecka. Okazją do wyzwolenia pozytywnych emocji, jest spacer podczas ciepłego deszczu, spacer pod parasolem. Przeżycia dziecka zwielokrotniają się w kontakcie z dużą wodą jak morze, jeziora, rzeki. W wodzie ożywiają się nawet najmniej aktywne dzieci.
Powietrze - jest żywiołem, którego doświadczamy na co dzień. Powietrze przenika nasze ubrania, "dotyka" każdej części ciała. Zazwyczaj chronimy dzieci przed nadmiernym ruchem powietrza - wiatrem. Jego doznanie bywa nieprzyjemne. W zabawach z dziećmi kontrolujemy powietrze, używając suszarki do włosów lub wentylatora. Pokazujemy, jak powietrze wprawia w ruch wiatraczki, wstążki, wiszące zabawki, „łapiemy" powietrze do dużych folii, do worków foliowych. Efekt działania powietrza, można także demonstrować na przykładzie gwizdków, fujarek, baloników, itp. Do zapoznania dzieci z żywiołem powietrza, wykorzystujemy głównie suszarkę do włosów. Kierujemy na przemian ciepły i zimny strumień powietrza na twarz dziecka, ręce, włosy, plecy, stopy.
Ziemia - ma zdecydowaną barwę, specyficzny zapach. Ze względu na swoją strukturę, wilgotność i temperaturę dostarcza złożonych doznań dotykowych.
Dzieci mogą dotykać ziemię zarówno rączkami jak i nogami.

Przybliżanie dzieciom cech żywiołu ziemi polega na:

  • dotykaniu, rozgniataniu ziemi, wąchaniu jej,
  • chowaniu rączek dziecka w ziemi lub w piasku i zachęcanie do samodzielnego wyjmowania,
  • przesypywaniu ziemi z rączki do rączki, z pojemnika do pojemnika,
  • odnajdywaniu przez dziecko przedmiotów ukrytych w piasku: muszelek, kamyków itp.

Ogień - ma w sobie olbrzymi ładunek energetyczny i moc przykuwania uwagi. Ogień dostarcza wielu wrażeń, świeci, migocze, pełza, zmienia kształt, grzeje. Często dzieci boją się ognia, dlatego należy je stopniowo oswajać.

Aby zapoznać z żywiołem ognia, wykonujemy następujące czynności:

  • zapalamy świeczkę i pokazujemy dziecku z oddalenia i z bliska,
  • powoli, stopniowo przybliżamy dłoń dziecka do ognia, aby zademonstrować rosnącą temperaturę,
  • dmuchamy na płomień świeczki,
  • w czasie zajęć plenerowych można rozpalić ognisko i wrzucać do niego różne przedmioty, które zapłoną ostrym, żywym ogniem.

 Organizatorzy warsztatów:
mgr Barbara Bałdyga
mgr Bożena Jabłońska
mgr Elżbieta Zimnoch
Przedszkole Samorządowe  nr 12 „Tęczowe" w Białymstoku

 

Maj 2024
P W Ś C Pt S N
29 30 1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31 1 2